ਕੇਂਦਰੀ ਜਾਂਚ ਬਿਊਰੋ (ਸੀਬੀਆਈ) ਨੇ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਮਹਾਦੇਵ ਔਨਲਾਈਨ ਬੁੱਕ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ, ਭੋਪਾਲ, ਕੋਲਕਾਤਾ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ 60 ਥਾਵਾਂ ‘ਤੇ ਵਿਆਪਕ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ। ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਸੀਨੀਅਰ ਨੌਕਰਸ਼ਾਹਾਂ, ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਮਹਾਦੇਵ ਬੁੱਕ ਦੇ ਮੁੱਖ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੇ ਸ਼ੱਕੀ ਹੋਰ ਨਿੱਜੀ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
2009 ਬੈਚ ਦੇ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਭਿਨਵ ਖਰੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚ ਟੀਮ ਨੇ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਕਈ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਮਕਾਲੀ ਛਾਪੇ ਮਾਰੇ। ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਲਾਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਦੋਸ਼ੀ ਡਿਜੀਟਲ ਅਤੇ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ੀ ਸਬੂਤ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੁਣ ਜਾਂਚ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।
ਜਾਂਚ ਅਧੀਨ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦੋ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਡਿਊਟੀ ਅਧਿਕਾਰੀ (OSD), ਅਤੇ ਕਈ ਸੀਨੀਅਰ IAS, IPS ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ‘ਤੇ ਮਹਾਦੇਵ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦਾ ਸ਼ੱਕ ਸੀ।
ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਸੀਬੀਆਈ ਜਾਂਚਕਰਤਾਵਾਂ ਨੇ ਏਐਸਆਈ ਚੰਦਰਭੂਸ਼ਣ ਵਰਮਾ ਤੋਂ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਨ ਲਈ ਰਾਏਪੁਰ ਕੇਂਦਰੀ ਜੇਲ੍ਹ ਦਾ ਦੌਰਾ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਦੇ ਇਕਬਾਲੀਆ ਬਿਆਨ ਨੇ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਸਿੰਡੀਕੇਟ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਕੰਮਕਾਜ ਬਾਰੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕੀਤੀ ਹੈ। “ਵਰਮਾ ਦੁਆਰਾ ਈਡੀ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤੇ ਗਏ ਸਾਰੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਹੁਣ ਅੱਜ ਦੇ ਸੀਬੀਆਈ ਆਪ੍ਰੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ,” ਜਾਂਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਪੁਸ਼ਟੀ ਕੀਤੀ।
#WATCH | Raipur: CBI raids underway at the residence of former Chhattisgarh CM and Congress leader Bhupesh Baghel. pic.twitter.com/McOgzts1qk
— ANI (@ANI) March 26, 2025
ਇਹ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ਈਡੀ) ਦੁਆਰਾ ਦਾਇਰ ਮੁਕੱਦਮੇ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ (ਪੀਸੀ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਈ ਰਿਲੀਡ ਅਪੌਨ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ਾਂ (ਆਰਯੂਡੀ) ਦੀ ਵਿਸਤ੍ਰਿਤ ਜਾਂਚ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇੱਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, “ਕਾਫ਼ੀ ਆਧਾਰਾਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਈਓਡਬਲਯੂ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਸਫਲ ਰਿਹਾ, ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਦਖਲ ਦੇਣਾ ਪਿਆ।”
ਸੀਬੀਆਈ ਖੋਜਾਂ ਨੇ ਰਾਏਪੁਰ ਅਤੇ ਭਿਲਾਈ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਭਿਲਾਈ ਦੇ ਵਿਧਾਇਕ ਦੇਵੇਂਦਰ ਯਾਦਵ ਸੈਕਟਰ-5 ਦੀ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਅਤੇ ਆਈਜੀ ਡਾ. ਆਨੰਦ ਛਾਬੜਾ (ਸਿਖਲਾਈ) ਅਤੇ ਆਈਜੀ ਸ਼ੇਖ ਆਰਿਫ਼ ਹੁਸੈਨ (ਸੀਏਐਫ ਸਰਗੁਜਾ ਜ਼ੋਨ) ਵਰਗੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਰਿਹਾਇਸ਼ਾਂ ਸਮੇਤ ਕਈ ਮੁੱਖ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹੋਰ ਸਥਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਡੀਆਈਜੀ ਸੀਏਐਫ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਅਗਰਵਾਲ (ਕਾਂਕੇਰ), ਐਸਪੀ ਡਾ. ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਪੱਲਵ (ਪੁਲਿਸ ਅਕੈਡਮੀ ਚੰਦਰਖੁਰੀ, ਰਾਏਪੁਰ), ਏਐਸਪੀ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਮਹੇਸ਼ਵਰੀ (ਸੁਕਮਾ, ਕੈਂਪ ਜਗਰਗੁੰਡਾ) ਰਾਏਪੁਰ ਅਤੇ ਡੋਂਗਰਗੜ੍ਹ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਏਐਸਪੀ ਸੰਜੇ ਧਰੁਵ (ਬਿਜਾਂਸਈ, ਬਘੁਦਾਈ) ਕੈਂਪਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।
ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਆਈਏਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਨਿਲ ਟੁਟੇਜਾ ਦੇ ਕਟੋਰਾ ਤਾਲਾਬ ਸਥਿਤ ਘਰ, ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਓਐਸਡੀ ਆਸ਼ੀਸ਼ ਵਰਮਾ ਅਤੇ ਮਨੀਸ਼ ਬਨਛੋਰ, ਸਾਬਕਾ ਸਲਾਹਕਾਰ ਵਿਨੋਦ ਵਰਮਾ, ਅਤੇ ਡਾ. ਸੂਰਜ ਕੁਮਾਰ ਕਸ਼ਯਪ ਅਤੇ ਕੇਪੀਐਸ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਡਾਇਰੈਕਟਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਂਤ ਤ੍ਰਿਪਾਠੀ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ‘ਤੇ ਵਾਧੂ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਸਹਿਯੋਗੀਆਂ ਸੌਮਿਆ ਚੌਰਸੀਆ, ਅਮਿਤ ਦੂਬੇ, ਸਹਿਦੇਵ ਯਾਦਵ ਅਤੇ ਅਰਜੁਨ ਯਾਦਵ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਕਈ ਅਹਾਤਿਆਂ ਦੀ ਵੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਲਈ ਗਈ।
ਬਘੇਲ ਦੇ ਘਰ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਰਵਾਨਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਕੁਝ ਘੰਟੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੋਈ। ਛਾਪਿਆਂ ‘ਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਫ਼ਤਰ ਨੇ X (ਪਹਿਲਾਂ ਟਵਿੱਟਰ) ‘ਤੇ ਪੋਸਟ ਕੀਤਾ: “ਹੁਣ ਸੀਬੀਆਈ ਆ ਗਈ ਹੈ। ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ 8 ਅਤੇ 9 ਅਪ੍ਰੈਲ ਨੂੰ ਅਹਿਮਦਾਬਾਦ ਵਿੱਚ ਏਆਈਸੀਸੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਗਠਿਤ ਡਰਾਫਟਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਮੀਟਿੰਗ ਲਈ ਅੱਜ ਦਿੱਲੀ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਹਨ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ, ਸੀਬੀਆਈ ਰਾਏਪੁਰ ਅਤੇ ਭਿਲਾਈ ਦੇ ਘਰ ਪਹੁੰਚ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।”
ਈਡੀ ਨੇ ਜਨਵਰੀ 2024 ਨੂੰ ਰਾਏਪੁਰ ਦੀ ਇੱਕ ਅਦਾਲਤ ਵਿੱਚ ਦਾਇਰ ਇੱਕ ਪੂਰਕ ਚਾਰਜਸ਼ੀਟ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ ਲਗਾਇਆ, “ਮਹਾਦੇਵ ਐਪ ਦੇ ਪ੍ਰਮੋਟਰਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ (ਦੋਸ਼ੀ) ਸ਼ੁਭਮਨ ਸੋਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਿਛਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਰਿਸ਼ਵਤ ਦੀ ਅਦਾਇਗੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਅਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ ਨੂੰ ਲਗਭਗ 508 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ।”
ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ ਨੇ ਸਾਰੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ।
ਸੀਬੀਆਈ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਸੌਰਭ ਚੰਦਰਾਕਰ ਅਤੇ ਰਵੀ ਉੱਪਲ ਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਮੋਟ ਕੀਤੇ ਗਏ ਇੱਕ ਔਨਲਾਈਨ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਪਲੇਟਫਾਰਮ, ਮਹਾਦੇਵ ਔਨਲਾਈਨ ਬੁੱਕ ਦੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੰਚਾਲਨ ਦੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦਾ ਹੈ। ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਇੱਕ ਅਧਿਕਾਰਤ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੁਬਈ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਦੋਵਾਂ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਆਪਣੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਨਿਰਵਿਘਨ ਸੰਚਾਲਨ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸਰਕਾਰੀ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ “ਸੁਰੱਖਿਆ ਪੈਸੇ” ਵਜੋਂ ਭਾਰੀ ਰਕਮ ਅਦਾ ਕੀਤੀ।
ਅਗਸਤ 2024 ਵਿੱਚ ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਬੇਨਤੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ ਮਹਾਦੇਵ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਘੁਟਾਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਆਪਣੇ ਹੱਥ ਵਿੱਚ ਲੈ ਲਈ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ 77 ਐਫਆਈਆਰਜ਼ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵਿੱਚ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਭੁਪੇਸ਼ ਬਘੇਲ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਵਜੋਂ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਾਂਚ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੱਟੇਬਾਜ਼ੀ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਸੀਨੀਅਰ ਜਨਤਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਹੋਰ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ।
ਇਨਫੋਰਸਮੈਂਟ ਡਾਇਰੈਕਟੋਰੇਟ (ED), ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਵੀ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਨੇ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਲਗਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਮਹਾਦੇਵ ਔਨਲਾਈਨ ਬੁੱਕ ਪ੍ਰਮੋਟਰਾਂ ਨੇ 6,000 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਦਸੰਬਰ 2024 ਤੱਕ, ED ਨੇ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਰੋਕਥਾਮ ਐਕਟ (PMLA) ਦੇ ਤਹਿਤ 2,295.61 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦੀ ਜਾਇਦਾਦ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਸੀ।
ਫ੍ਰੀ ਪ੍ਰੈਸ ਜਰਨਲ ਨੇ ਸਟੇਟ ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ ਬਿਊਰੋ ਤੋਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਸਹਾਇਕ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਚੰਦਰ ਭੂਸ਼ਣ ਵਰਮਾ ਦੇ ਬਿਆਨ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਈਡੀ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ, ਵਰਮਾ ਨੇ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਮਹਾਦੇਵ ਐਪ ਪ੍ਰਮੋਟਰਾਂ ਸੌਰਭ ਚੰਦਰਾਕਰ ਅਤੇ ਰਵੀ ਉੱਪਲ ਨੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਕਾਰਵਾਈ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਉੱਚ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪੈਸੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਵਰਮਾ ਨੇ ਕਥਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹਵਾਲਾ ਨੈੱਟਵਰਕ ਰਾਹੀਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਫੰਡਾਂ ਦੇ ਟ੍ਰਾਂਸਫਰ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਦਿੱਤੀ। ਈਡੀ ਨੂੰ ਦਿੱਤੇ ਆਪਣੇ ਬਿਆਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਛੱਤੀਸਗੜ੍ਹ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 2021 ਅਤੇ ਜੂਨ 2023 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਭੁਗਤਾਨ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਏ।
ਆਪਣੀ ਚੱਲ ਰਹੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ, ਸੀਬੀਆਈ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਈਪੀਐਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਅਭਿਸ਼ੇਕ ਪੱਲਵ ਤੋਂ ਭਿਲਾਈ ਸਥਿਤ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ‘ਤੇ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੱਲਵ ਡਿਊਟੀ ‘ਤੇ ਜਾਣ ਹੀ ਵਾਲਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸੀਬੀਆਈ ਟੀਮ ਪਹੁੰਚੀ, ਤਲਾਸ਼ੀ ਮੁਹਿੰਮ ਚਲਾਈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰੋਕ ਲਿਆ।
